De Leerstellen van de Tweede Fase - veranderingen bij Frans en Duits ook uitdagingen?

Samenvatting

Naast de veranderingen die de Tweede Fase met zich meebrengt op het terrein van de algemene didactiek, hebben de schoolvakken Duits en Frans te maken met revolutionaire veranderingen op het gebied van de vakdidactiek, met name door de invoering van deelvakken 1  en het handelingsdeel. In dit artikel meng ik mij in de Levende Talen-discussie over deze veranderingen, breng ik de voor- en nadelen ervan in kaart en geef ik aan welke onderwerpen nadere bestudering verdienen.

In zijn dissertatie beschrijft Flippo (1984) hoe leerlingen in leerling-gericht literatuuronderwijs individuele reacties op literaire teksten maken, met elkaar vergelijken en in relatie tot de tekst ter discussie stellen. Een basisnotie in zijn theorie is het aan Iser ontleende begrip Leerstelle : een plek in de tekst die de lezer zelf moet invullen om zo tot duiding en nadenken te komen. Kijkend naar de voorschriften voor het literatuuronderwijs in de Tweede Fase blijkt dat de bedenkers daarvan ruimschoots gebruik maken van deze receptie-theoretische inzichten en dat Flippo zijn tijd ver vooruit was. Het begrip Leerstelle  pas ik hier toe op zaken die nog open zijn (gelaten) in de Tweede Fase, die nader moeten worden ingevuld of vorm gegeven. De recente aanpassingen van de staatssecretaris zijn een complicatie in dit ontwikkelingsproces, maar bieden nog steeds speelruimte om te komen tot een evenwichtig onderwijsprogramma.